HİPERTANSİYON
Hipertansiyon koroner kalp hastalığı, serebrovasküler olay, konjestif kalp yetersizliği, böbrek yetersizliği ve periferik vasküler olaylar için önemli bir risk faktörüdür. Gerek sistolik gerek diyastolik kan basıncında küçük bir düşme sağlamakla bile kardiyovasküler morbiditede, olumlu değişiklikler sağlamak mümkün olmaktadır.

Hipertansiyon Tanımı
Erişkinde her yaş grubu için hipertansiyon tanımı sabittir. Normal kan basıncı sistolik 130 mmHg, diyastolik 85 mmHg altı kabul edilmektedir.

Sadece sistolik kan basıncının yüksek olup, diyastolik basıncının normal veya düşük olduğu "izole sistolik hipertansiyon" da ateroskleroz riski bakımından önemlidir ve gerekli tedavi programına alınmalıdır.

Bu ölçümler en az iki vizitte, en az iki kez ölçülen kan basıncı ortalaması olmalıdır.

Ölçüm hasta otururken 5 dakika istirahat ettikten sonra yapılmalı, ölçüm esnasında kol kalp hizasında tutulmalıdır.

Ölçümden 30 dakika öncesine kadar hasta sigara ve kafein almamış olmalıdır.

Manşon genişliği uygun olmalıdır (12 cm).

İki dakika arayla 2 ve üzeri ölçüm yapılmalıdır.

Her iki koldan da ölçüm yapılıp yüksek olan değerler kullanılmalıdır.

Bu kriterlere göre kan basıncı yüksek bulunduğunda alınacak önlemler:
Hipertansiyon dışındaki diğer kardiyak risk faktörleri ve hastanın genel risk faktörleri belirlenerek hastanın genel risk değerlendirilmesi yapılmalıdır.

Hipertansiyon yapan sekonder nedenler düzeltilmelidir.

Hedef organ hasarı olup olmadığı ve derecesi araştırılmalıdır.

Aşağıdaki prensiplerle tedaviye geçilmelidir.

Tedavi Prensipleri
Normalin üst sınırında tansiyonu olanlarda (yüksek-normal) yakın izleme, hayat tarzı ve risk faktörü modikikasyonu önerilir. Bu kişilerde hem hipertansiyon gelişme insidansı, hem fatal ve nonfatal kardiyovasküler olay gelişme sıklığı biraz yüksek bulunmuştur. Hayat tarzı modifikasyonu olarak şu önlemler alınmalıdır:

Hasta ideal kilosuna getirilmelidir.

Fizik aktivite arttırılmalıdır

Alkol tüketimi en aza indirilmelidir (haftada 1-2 gün 30 g’ı geçmeme kaydıyla)

Tuz tüketimi azaltılmalı, gıdalarda bulunan sodyuma ek olarak alınan tuz 1 g’ı geçmemelidir.

Sigara bırakılmalıdır

Kolesterol düzeyleri ideale getirilmelidir

Diyette potasyum yeterli derecede alınmalıdır.

Hafif hipertansiyonda öncelikle hayat tarzı modifikasyonu, yeterli olmazsa, diğer risk faktörleri de gözönüne alınarak tek ilaçla tedavi planlanmalı.

Orta derecede hipertansiyonda hayat tarzı modifikasyonu ve tek ilaçla tedavi

Ağır ve çok ağır hipertansiyonda hayat tarzının düzenlenmesinin yanısıra kombine ilaç tedavisi gerekir.

Bu değerler her ırk ve yaş grubu ve her iki cinsiyet için geçerlidir. Yaşlılarda hedef aynı olmakla birlikte kan basıncı ani düşürülmeli, örneğin 180 mmHg ise, önce 160 mmHg’ya, sonra kademeli olarak 140 mmHg’ya indirilmelidir.

Farmakolojik Tedavide Aşağıdaki Prensiplere Uyulmalıdır:
Hayat tarzı modifikasyonu mutlaka yapılmalıdır.

Hastanın uyumunu sağlamak amacıyla mümkün olduğu kadar tek ilaç - tek doz prensibi uygulanmaya çalışılmalıdır. İlk aşamada kullanılabilecek ilaçlar diüretikler, beta-blokerler, ACE inhibitörleri, kalsiyum antagonistleri, alfa blokerler ve kombine alfa-beta blokerlerdir. Bunlardan hangisinin ilk ajan olarak seçileceği hastanın yaşı, altta yatan hastalığı, birlikte bulunan hastalıkları gözönüne alarak belirlenmelidir.

Monoterapiye yanıt alınmazsa:
a. ilaç dozu yükseltilir,
b. ilaç değiştirilir,
c. başka bir gruptan (yukarıdakiler dahilinde) ilaç eklenir.

Buna rağmen yanıt yetersiz olursa 2. veya 3. bir ajan farklı grup ilaçlar ve halen kullanılmıyorsa, diüretik tedavisi önerilir.

Hipertansiyon kontrolü sağlandıktan sonra 3-6 ayda bir kontrol yapılmalı, hasta yan etkiler bakımından, ilaç alırken yaşam kalitesi kontrol edilmelidir.

Hastaya hipertansiyon tedavisinin ömür boyu süreceği anlatılmalı ve ilaç almazsa oluşabilecek komplikasyonlar hakkında bilgi verilerek tedavinin önemi belirtilmelidir.

Hipertansiyonda Primer Korunma
İdeal olanı, tüm popülasyonun kendi kan basıncı değerini bilmesidir. Ancak bazı gruplar daha fazla risk altında olduğundan, en az yılda bir kez kan basıncını mutlaka ölçtürmelidirler. Bu gruplar:

Yüksek - normal kan basıncı olanlar

Ailede hipertansiyon öyküsü olanlar

Şişman kişiler

Tuz tüketimi fazla olanlar

Alkol kullanımı fazla olanlar

Sigara içinler (pipo, puro, nargile veya benzeri dahil)

Diabetes mellitusu olanlar

Koroner kalp hastalığı veya diğer aterosklerotik damar hastalığı olanlar başvurmalıdır.