Dünya Kalp Günü

Dünya Kalp Günü, Dünya Kalp Federasyonu tarafından düzenlenen bir gündür. Birincisi 24 Eylül 2000 tarihinde kutlanan Dünya Kalp Günü, insanları her yıl tüm dünyada 17.1 milyon kişinin yaşamını kaybetmesine neden olan kalp hastalıkları ve inmenin başlıca ölüm nedeni olduğuna ilişkin bilgilendirmek için düzenleniyor. Dünya Kalp Federasyonu üyeleri, tütün kullanımı, sağlıksız beslenme ve fiziksel aktivite yoksunluğu gibi başlıca risk faktörlerinin kontrol altına alınması ile kalp hastalığı ve inmeye bağlı erken ölümlerin en az %80'inin önlenebileceğini tüm dünyaya duyuruyor.

Kalp hastalığı ve inmeye karşı küresel bir savaş veren Dünya Kalp Federasyonu, 200'den fazla üye kuruluşun işbirliği vasıtasıyla, özellikle düşük ve orta gelir düzeyindeki ülkeler odağında çalışmalar yürütmektedir. 100'den fazla ülkede tıp toplulukları ve kalp dernekleri, federasyon çatısı altında güç birliğine gitmişlerdir. Birlikte çalışarak dünyanın her yerinde insanların daha sağlıklı ve daha uzun bir yaşam sürmelerine yardımcı olabiliriz.

Dünya Kalp Günü'nün önemini vurgulamak için, Dünya Kalp Federasyonu ve üyeleri, sevdiklerinizin hayatlarını kurtarmanız için sizleri, hemen bir şeyler yapmaya çağırıyor. Sadece birkaç küçük değişiklikle bile, onların kalp hastalığı ve inme riskini azaltabilirsiniz. Onları sağlıklı beslenmeleri, daha fazla hareket etmeleri ve tütün kullanmamaları için yüreklendirebilirsiniz.

Söylemenin yapmaktan çok kolay olduğunun farkındayız, fakat aşağıda verdiğimiz ipuçlarının bir başlangıç yapmanızı kolayıaştıracağını umuyoruz. Çocuklarımızın şimdiden, kalp sağlığı dostu bir yaşam alışkanlığı kazanmalarını ve bunu ömür boyu sürdürmelerini sağlayabilirsek, kalp hastalığı ve inmenin, gelecekte yaratacağı riskleri bugünden önlemek için bir fırsatımız olabilir.

Her yıl dünyada yaşanan ölümlerin %6'sı hareketsizlikten kaynaklanmaktadır. Obezite, diyabet ve fiziksel aktivite yetersizliği gibi risk faktörlerinin çocukluk çağında görülmeleri, erişkinlikte kalp hastalığı gelişme riskini büyük oranda artırmaktadır.

Haftada beş kez 30 dakika süreyle yapılan orta zorlukta aktiviteler, kalp hastalığı ve inme riskini azaltır.

• Fiziksel aktivite mutlaka egzersiz yapmayı gerektirmez! Örneğin bahçeyle uğraşırken, yemek pişirirken ya da evi temizlerken çocuğunuzdan yardım etmesini isteyebilirsiniz!
• Gerçekçi hedefler koyun. Aktivite düzeyini yavaş yavaş artırın, zorlamayın. ilk günden maraton koşmasını istemeyin.
• Yakınınızdaki fiziksel aktivite olanaklarını araştırın. Kentinizde uygulamaya konmuş olması olası aktivite programları, yoğun iş temponuzda size yardımcı olabilir.

Günümüzde giderek daha fazla insan, şeker, tuz, doymuş yağ ya da trans yağ içeriği yüksek olan işlenmiş gıdalar tüketmektedir. Sağlıksız beslenme alışkanlıkları, dünyada önde gelen 10 ölüm nedeninden 4'ü ile doğrudan bağlantılıdır!

Meyve ve sebzeler açısından zengin olan kalp sağlığı dostu bir beslenme şekli, kalp hastalığı ve inmeden korunmaya yardımcı olur.

• Sevdiğiniz gıdalardan vazgeçmeniz zor olabilir. Şekerli gıdaları birden kesmektense, mesela çikolata ya da şekerleme yerine çeşitli meyveleri tercih edebilirsiniz.
• Sağlıklı gıdaları çocuklar için ilginç hale getirin. Rengarenk gıdaları seçin ve yemek pişirirken bunları kullanın.
• Tuz tüketimini günde beş gramla (bir tatlı kaşığı) sınırlandırın.
• Porsiyonlarınızı gözden geçirin; daha küçük tabaklar kullanın; tüketdiğiniz meyve ve sebze porsiyonlarının et ya da karbonhidratlı gıdalardan daha fazla olmasını sağlayın.

Tütün içen her iki kişiden biri, tütünle ilişkili hastalıklar nedeniyle ölmektedir. Günümüzde sigara içen çocukların ve gençlerin sayısı ne yazık ki giderek artmaktadır. Her yıl aralarında çocukların da bulunduğu 600.000'den fazla insan, tütün kullanmadıkları halde pasif içicilik nedeniyle yaşamlarını kaybetmektedir. Bebeklerde tütün dumanına pasif maruziyet nedeniyle ani ölümler yaşanmaktadır.

Sigarayı bırakmak ve sigara dumanına pasif maruziyetten korunmak, kalp hastalığı ve inme riskini azaltır.

• Evinizde sigara içilmesini yasaklamanız, ailenizin geleceği açısından çok önemlidir.
• Çocuklarınıza sigara kullanmanın tehlikelerini anlatın, sigaraya başlamamaları için onlara yardımcı olun.
• Eğer sigarayı bırakmakta zorlanıyorsanız, tavsiyeler almak üzere hekime başvurun. Sigarayı bırakmanıza yardımcı olabilecek destek hizmetlerinden faydalanın.

Dünyanın neresinde olursanız olun yukarıdaki önerileri uygulamanız halinde hem kendinizin hem de ailenizin kalp hastalığı ve inme yükünü hafifletebilirsiniz. Ancak düzenli sağlık kontrollerinden geçmek en az bu adımlar kadar önemlidir.

• Hekime başvurun; kan basıncı, kolesterol ve glukoz düzeylerinizi, kilonuzu ve vücut kütle indeksinizi (VKİ) ölçtürün.
• Toplam KVH riskinizi öğrendikten sonra, kalp sağlığınızı iyileştirmek yönünde daha elle tutulur bir plan yapabilirsiniz. Bu planı evde kolayca görebileceğiniz bir yere koyun! Eğer tedavi almanız gerekiyorsa doktorunuz bu konuda da size tavsiyelerde bulunacaktır.

Kalp hastalığı ve inmeye karşı küresel bir savaş veren Dünya Kalp Federasyonu, 200'den fazla üye kuruluşun işbirliği vasıtasıyla, özellikle düşük ve orta gelir düzeyindeki ülkeler odağında çalışmalar yürütmektedir. 100'den fazla ülkede tıp toplulukları ve kalp dernekleri, federasyon çatısı altında güç birliğine gitmişlerdir. Birlikte çalışarak dünyanın her yerinde insanların daha sağlıklı ve daha uzun bir yaşam sürmelerine yardımcı olabiliriz.

Çoğunlukla yüksek kan basıncı, yüksek kolesterol, fazla kilo ve obezite, tütün kullanımı ya da diyabet gibi risk faktörlerinin tetiklediği kalp hastalığı ve inme önlenebilir hastalıklardır. Sağlıklı beslenme alışkanlıkları kazanarak, düzenli egzersiz yaparak ve tütün kullanmayarak bu hastalıklardan büyük ölçüde korunabilirsiniz.

Kalp hastalığı ve inmeyi içeren kardiyovasküler hastalıklar (KVH) nedeniyle insan yaşamı vaktinden önce sona ermektedir. Bu hastalıklar nedeniyle her yıl dünya genelinde 17.3 milyon kişi yaşamını yitirmektedir. Bu sayının 2030 yılında 23 milyon olması beklenmektedir.

Kalp hastalığı ve inmenin, yaşlıları, erkekleri ve zengin toplumları daha fazla etkilediği yanlış bilinen bir gerçektir. Her ne kadar erkeklerin ve kadınların karşı karşıya oldukları risk ayrı ayrı hesaplanmamış olsa da, KVH her iki cinsiyeti de etkiler. Aslını sorarsanız, kadınlar arasında bir numaralı ölüm sebebi, her 3 kadından 1'inin ölümüne yol açan kalp hastalığıdır. Her bir dakikada yaklaşık bir ölüm olayı yaşanması çok üzücüdür. Kadınların KVH risklere ilişkin gerçekleri öğrenmeleri, ayrıca kendilerini ve ailelerini bunlara karşı korumaları, artık bir ölüm kalım meselesi olarak görülmelidir.

Çocuklar da risk altında! KVH riskleri, doğum öncesinde fetal dönemde başlamakta ve sağlıksız beslenme, hareketsizlik ve tütün kullanımı sonucu çocukluğun ilerleyen dönemlerinde giderek artmaktadır.

Kalp hastalığı ve inme açısından çocuklar, iki kat risk altında bile olabilirler. Sevdikleri birini hasta görmenin yarattığı duygusal sonuçlara katlanmak zorunda kalabilen çocukların, kalp hastalığı ve inmenin fiziksel sonuçlarından kaynaklanan riskiyle de yüzleşmeleri gerekebilir.

Modern toplumda çocuklar, "kötü" yağ ve şeker içeriği yüksek bol kalorili besinlerle beslenmektedirler. Bilgisayar oyunları gibi kişiyi fiziksel aktivitelerden uzaklaştıran bağımlılıkların yanı sıra, tütün kullanımını teşvik eden reklamlar ya da pasif içicilik nedeniyle çocukların tütün dumanına maruz kalması sağlıklarını olumsuz etkilemektedir. Hem çocuklarımızın iyiliği hem de kendi sağlığımız için KVH risklerden korunmalı ve bir an önce sağlıklı yaşam için harekete geçmeliyiz.